Taighde 2022-2023
Ba bhliain eile ghnóthach í i measc taighdeoirí ar fud OCBÁC. I measc réimse agus thionchar a n-oibre, bhí staidéar ar leibhéil iontaoibh an phobail i bpáirtithe polaitíochta, tástálacha fola a fhorbairt le cineálacha ailse a thuar, foilseachán nua ar eacnamaíocht aerfort agus an chéad scrúdú riamh ina ndéantar staidéar ar eispéireas scoile leanaí a bhfuil uathachas orthu in Éirinn.
Neartaíodh sármhaitheas aitheanta OCBÁC i réimse taighde na nEolaíochtaí Beatha tar éis gur thit na chéad fhorbairtí amach ar Institiúid Eolaíochtaí Beatha (LSI) nua OCBÁC a bhunú. Príomhchéim a bhí san Ollamh Anne Parle-McDermott a ceapadh mar Stiúrthóir tionscnaimh an LSI. Beartaíonn an LSI taighdeoirí uile Eolaíocht na Beatha OCBÁC a thabhairt le chéile in aon ionad amháin. Éascóidh an Institiúid comhoibriú nuálach a imríonn tionchar sa réimse tábhachtach seo trí thimpeallacht chruthaitheach taighde a chothú. Thug eolaithe san Institiúid Náisiúnta um Bith-theicneolaíocht Cheallach faoi shárshampla den taighde a dhéantar ar Eolaíocht na Beatha ag OCBÁC tar éis dóibh tástáil fola a fhorbairt chun freagairt othar do chóireáil ailse cíche a thuar. Cuireann an tástáil in iúl do dhochtúirí roimh ré mura bhfreagróidh othar go maith do theiripe chéadrogha, a chuireann deis ar fáil cóireálacha eile a úsáid. Rinneadh an taighde tar éis triail chliniciúil ar fud na tíre inar ghlac mná a raibh ailse chíche HER2-deimhneach luathchéime orthu.
Tá bealaí á bhfiosrú ag taighdeoirí i ndiaidh na paindéime COVID-19 inar féidir freagairtí sláinte poiblí a fheabhsú nuair a thiteann ráigeanna domhanda dá samhail amach. Is é an tOllamh Anthony Staines ón Scoil Altranais, Síciteiripe agus Sláinte Pobail comhúdar A Global COVID-19 Study, a foilsíodh san irisleabhar Nature, ina gcuirtear moltaí inghníomhaithe ar fáil le deireadh a chur leis an mbagairt sláinte poiblí gan cur leis na hualaí socheacnamaíocha ná na daoine is leochailí a chur i mbaol níos mó. I measc na bpríomh-mholtaí, tá glacadh le straitéis uileshochaí chomh maith le cur chuige uile-rialtais chun teacht aniar i gcórais sláinte a shainaithint, a athbhreithniú agus dul i ngleic leis agus iad a dhéanamh níos freagrúla do riachtanais daoine. Creideann taighdeoirí ag Institiúid Uisce OCBÁC go bhféadfadh gur imir an phaindéim tionchar ar an toradh a bhí ar staidéar ar shamplaí uisce, inar deimhníodh go raibh drugaí cógaisíochta iontu go léir, leibhéil ísle frithdhúlagrán agus antaibheathach ina measc. Bailíodh samplaí idir Meán Fómhair 2020 agus Márta 2022 agus creideann na taighdeoirí go léirítear sna torthaí éifeacht Covid-19 i dtaobh úsáid níos mó a bhaint as cógaisíocht, frithdhúlagráin agus antaibheathaigh áirithe ina measc. Rinne taighdeoirí ón Institiúid Uisce stiúradh freisin ar WaterBlitz OCBÁC 2022 - ceann de na tionscadail eolaíochta saoránach is mó riamh in Éirinn. Tugtar le fios sna torthaí go bhfuil roinnt oibre le déanamh in Éirinn lena spriocanna AE maidir le cáilíocht an uisce a bhaint amach. Ghlac 108 grúpa gníomhaíochta pobail agus a bhaineann le cúrsaí uisce na céadta samplaí i measc suíomhanna i ngach ceann de na 26 contae sa Phoblacht.
Sheol taighdeoirí ag Institiúid Oideachais OCBÁC an chéad staidéar dá chineál, Tionscadal na Scoileanna Oiriúntacha don Uathachas, ina n-imscrúdaítear eispéiris leanaí uathacha i mbunscoileanna agus meánscoileanna ar fud na hÉireann. Is í aidhm an taighde sonraí a bhailiú ó leanaí uathacha agus a dteaghlaigh le tuiscint níos fearr a fháil ar a n-eispéiris de shaol na scoile in Éirinn. Thug an Dr Carol Barron, an Scoil Altranais, Síciteiripe agus Sláinte Pobail, faoi thionscadal eile ina ndeachthas i gcomhairle le daoine óga inar fiosraíodh conas is féidir le déagóirí páirt a ghlacadh i bpleanáil agus i ndearadh áiseanna áitiúla. Deimhníodh i suirbhé ar dhéagóirí i gCill Droichid, Contae Chill Dara gurb éard atá i measc na rudaí a dtugann siad tús áite dóibh: áiteanna chun casadh lena gcairde a bhfuil fothain ón mbáisteach, Wifi agus poirt luchtaithe iontu. Tugtar le fios sa staidéar gur féidir le déagóirí braistint níos láidre úinéireachta agus infheistíochta pobail a fhorbairt ach páirt i bpróisis phleanála a thabhairt dóibh.
Imríonn OCBÁC tionchar díreach i réimsí éagsúla ar bheartas rialtais a chur le chéile. Sárshampla de seo a bhí sa staidéar taighde, I dTreo Straitéis Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití Nua: Athbhreithniú ar Litríocht. Cuireadh an taighde seo, a rinneadh acadóirí ó Institiúid Oideachais OCBÁC, faoi bhráid na Roinne Oideachais, na Roinne Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige agus páirtithe leasmhara oideachais ag imeacht i bPáirc an Chrócaigh i mí Bealtaine 2023. Tá súil leis go mbuntacóidh an obair chomhoibritheach ina bhfuil 40 taighdeoir bainteach le Straitéis Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití nua an rialtais. Idir an dá linn, d’fhoilsigh taighdeoirí OCBÁC i dTuaisceart Éireann staidéar a bhí dírithe ar thionscnamh ceannródaíoch oideachais trasphobail ar fhoghlaim éifeachtach ghairmiúil, ina raibh líonra breis agus 150 scoil bainteach.
Nochtadh i dtaighde ar thírdhreach meán na hÉireann sonraí imníocha faoi dhoicheall a bhfuil go leor iriseoirí Éireannacha thíos leis. Deimhníodh i dtuarascáil leis an Dr Dawn Wheatley, Scoil na Cumarsáide, gur minic go mbíonn tuairisceoirí thíos le hábhar atá an-dúshlánach. Na Meáin Shóisialta agus Doicheall ar Líne: Déantar cur síos in Experiences of Women in Irish Journalism ar conas atá iriseoirí mná in Éirinn ag dul i ngleic leis na meáin shóisialta mar chuid dá n-obair ghairmiúil, agus tugtar chun solais sa tuarascáil ceisteanna faoi cad a d’fhéadfadh a bheith i gceist leis seo ó thaobh láithreacht bhan san earnáil. Idir an dá linn, deimhníodh sna sonraí ar a ndearna na taighdeoirí ó Institiúid Meán Todhchaí, Daonlathais agus Sochaí (FuJo) OCBÁC anailís nach n-aontaíonn ach an ceathrú cuid de mhuintir na hÉireann gur fearr go ndéanfadh eagarthóir/iriseoir daonna na hábhair a úsáideann siad a roghnú nó a choimeád. Deimhníodh sa suirbhé, a bhí mar chuid de shonraí na hÉireann don Tuarascáil ar Nuacht Dhigiteach 2023 go gcreideann 31% de dhaoine gur fearr go roghnaítear an nuacht trí algartam, bunaithe ar a stair agus ar a roghanna féachana.
Idir an dá linn, is íseal i gcónaí an iontaoibh i bpáirtithe polaitíochta na hÉireann, de réir suirbhé a choimisiúnaigh Ionad Taighde Frithchaimiléireachta OCBÁC. Deimhníodh sa staidéar go gcreideann breis agus leath an daonra go n-imríonn tabhartais pholaitiúla tionchar suntasach ar chinntí polaitiúla. Is beag muinín atá ag muintir na hÉireann i mbunchúiseanna páirtithe polaitíochta, agus baineann impleachtaí leis seo maidir le feidhmiú agus cobhsaíocht fhadtéarmach an daonlathais in Éirinn, de réir na tuarascála.
Sheol Dámh Innealtóireachta agus Ríomhaireachta OCBÁC agus an CLG tionscadal a d’fhéadfadh cabhrú le todhchaí na hIománaíochta in Éirinn a shainiú. Tá an Cumann ag obair leis an Roinn Innealtóireachta Meicniúla ar thionscadal le caighdeáin cháilíochta a shainiú d’fheidhmíocht camán agus sliotar. Tástálfaidh géag róbatach camáin a ionsamhlaíonn conas a bhuaileann imreoir an liathróid. Tá sé mar aidhm ag an tionscadal a chinntiú go rialaítear déanamh camán ar bhealach inarb í an tsábháilteacht an príomhthoradh inmhianaithe.
D’éirigh le foireann ag Saotharlann Chumarsáide Optúla OCBÁC tástáil rathúil a dhéanamh ar pháirt de léasar le haghaidh clog adamhach a úsáidfear sa spásloingseoireacht. Léiríodh sna tástálacha, a chistigh Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, den chéad uair caighdeán nua léasair a ligfidh cloig adamhacha a chur i bhfeidhm níos éifeachtúla agus níos dlúithe do mhisin satailíte amach anseo agus ar bord an Stáisiúin Spáis Idirnáisiúnta. Níos gaire don domhan, fiosraíodh in Airport Economics, foilseachán leis an Dr Cathal Guiomard ó Scoil Ghnó OCBÁC, conas an luach is fearr a bhaint as aerfort chun freastal ar riachtanais phaisinéirí agus ghnólachtaí. Déantar an argóint ann go bhfuil sé ríthábhachtach acmhainní agus toilleadh aerfoirt a úsáid go héifeachtúil chun go leanfaidh an rath de bheith ar aeriompar.
Is minic go mbraitear sa taighde ar an stair agus ar an bpolaitíocht ar chaighdeán na mbunfhoinsí agus an ábhair cartlainne atá ar fáil d’acadóirí. Bailiúchán ábhar thar a bheith tábhachtach é bailiúchán Charles J Haughey, a thug bean chéile an Taoisigh nach maireann, Maureen Haughey, d’OCBÁC agus a cuireadh ar taispeáint i dtaispeántas ag Leabharlann Uí Raghallaigh in 2022. Charles J. Haughey: Cuirtear roinnt de chomhfhreagras, de cháipéisíocht agus d’íomhánna fairsinge an bhailiúcháin ar fáil in Politics in a Changing Ireland. Cuireadh páipéir Haughey ar fáil anois do thaighdeoirí i Leabharlann OCBÁC agus is féidir leis an bpobal teacht saor in aisce ar líne a fháil ar chodanna móra an bhailiúcháin.